Met enige onregelmatigheid schrijven Leike en Jaap elkaar een dialoogblog over het vak en de wereld. Daar kun je je op abonneren, dan krijg je bij iedere nieuwe blogpost een melding. Ook heel leuk vinden we het als je je ermee bemoeit en een eigen bijdrage levert. Naar een specifieke blogpost zoeken of neuzen door alle titels kan in het blog overzicht.
25 juli 2013
Beste Jaap,
Ik ben enorm van sorry-politiek. Zeg nou maar gewoon dat het niet goed gegaan is, dat inzicht voortgeschreden is, dat je er nu anders tegenaan kijkt. Niks mis mee. En ik snap dat je het mooi vindt van de dame van de post. Misschien heb je wel gelijk hoor, dat vrouwen wat sneller toegeven dat ze fout zaten. Maar ik ken ook mannen die dat doen. Ook op dat soort posities.
En ik weet niet of het alleen machismo is dat het zo weinig gebeurt. Wat denk je van de media die gaat zitten zeiken en zeuren, vooraf al een mening heeft en die verpakt in een vraag, op zoek gaat naar de schuld, het mogelijke verwijt en de publieke afstraffing. We leven natuurlijk in een wereld waarin we vinden dat schande aan de paal moet, en dat er bij elk publiek persoon op een hoge functie wel zo’n soort schande te vinden is. Daar staande in blijven, daar is extra moed en wijsheid voor nodig. En als je die wat minder hebt, dan worden kippen ook echt hanen … en dan geven ze ook echt minder toe dan de postmevrouw. Niks kippigs is ons dames vreemd.
Ook in organisaties niet. Als man tussen alleen maar vrouwen sta je op achterstand. Maar als vrouw tussen alleen maar mannen ook. En daar moet je een oplossing voor vinden. Dus word je vent onder de kerels (weg achterstand) of vrouwelijker dan vrouwelijk (buig je nadeel om in een voordeel). En je wordt pas weer jezelf als je met deze twee varianten geworsteld hebt en begrijpt dat ze niets oplossen. Lastig proces. Niet te wijten aan mannen of vrouwen. Eerder aan dat vrouwen de sociale codes van mannen nooit zullen begrijpen en vice versa. Daarom zijn volgens mij gemengde groepen zoveel leuker: daar snap je het allemaal voor een stukje niet, en dat maakt je vriendelijker naar elkaar.
Maar waar ik nu na jouw bericht wel heel nieuwsgierig naar ben: hoe doen mannen dat in vrouwengroepen?
Groet, Leike
Beste Leike,
Misschien is dit laatste wel een opvallend verschil: dat vrouwen gemakkelijk toegeven op de foute weg te zitten waar bij mannen hun machismo dat langer tegenhoudt.
Dat vind ik in de politiek zoiets merkwaardigs. Ooit vond Ed van Thijn het woord ‘sorry-politiek’ uit. Hij vond dat politici soms te gemakkelijk met een excuus wegkwamen en overgingen tot de orde van de dag. Dat snap ik wel, soms zijn fouten zo groot dat je geloofwaardigheid aangetast wordt; dan is opstappen in mijn ogen het best voor de organisatie. Ik heb er altijd wel respect voor als mensen dat doen. Dat was een mooi frame: sorry-politiek, niemand wil daarvan beticht worden.
Ik heb echter het idee dat er wel een merkwaardig ander effect zit aan het voorkomen dat je een sorry-politicus wordt, namelijk het verdoezelen van fouten. Dat wat niet als fout herkend wordt hoeft ook niet verexcuseerd te worden. Mist- en rookgordijnen, afleidngsmanouvres, verschuilen achter anderen en taalkundige lenigheden behoren tot de kerncompetenties van de hedendaagse politicus. En veel managers gedragen zich niet anders.
Van fouten kan je leren, dat is mooi, dan heb je nog wat aan zo’n fout. Maar kan je ook leren van fouten die in het verborgene liggen? Dat lijkt me een stuk moeilijker.
Ik heb het nu over wat ik in de politiek zie, maar eerlijk gezegd zie ik in organisaties hetzelfde. Met veel bravoure wordt met een kick-off een verandering in gang gezet, soms gaat dat vervolgens goed, vaker niet. een ‘kick-down’ (de verandering is succesvol verlopen en we beëindigen het proces met een mooi ritueel) zie je vrijwel nooit. En heb jij wel eens meegemaakt dat de leiding zei: “We zijn er vol enthousiasme mee begonnen, maar eerlijk gezegd valt het enorm tegen, we stoppen ermee en draaien terug wat kan?”.
Daarom vond ik het zo mooi van de postmevrouw. Gewoon toegeven dat het niet gelukt is, beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.
Ondertussen:
En net terwijl we dit schriftelijke gesprek voeren heb ik een opdrachtgever aan de telefoon. Hij had mij gisteren benaderd om een rol te spelen in een conflict in een afdeling: alle medewerkers hadden per brief het vertrouwen in hun leidinggevende opgezegd bij de directie. Nu had hij zelf kort gesproken met de mensen van die afdeling en drong het tot hem door dat het allemaal vrouwen zijn; de leidinggevende is een man. In dat licht gaf hij een vrouw als adviseur toch eigenlijk meer kans op een zinvolle rol. Ik begrijp dat wel: allemaal vrouwen die het vertrouwen in een man opzeggen. Een vrouw komt dan misschien ietsje makkelijker binnen, wint misschien sneller vertrouwen.
Nu hierover verder nadenkend heb ik ook een beetje met die man te doen. Leidinggeven aan een groep uitsluitend vrouwen; dan ben je èn de enige man èn de leidinggevende. Voor je het weet lopen die twee dingen door elkaar.
Ik moet daarbij ook denken aan het verhaal dat Jan van Hooff, de man die alles van diergedrag ons ooit vertelde over kippen. Als je een groep kippen hebt zonder haan ontstaat er een zekere wanorde, veel onderling geharrewar, weinig structuur in de groep. Vaak groeit één van de kippen in de vacature haan. Ik heb zelf gezien bij onze kippen toen onze haan overleed hoe ‘Heleentje’ steeds meer begon te kukelen en op zeker moment zelfs sporen ontwikkelde aan de poten. Sinds enige tijd hebben we weer een haan, Bennie, en Heleentje is weer gewoon een van de dames geworden. Nota bene de meest broedse van het stel. Haan zijn is bij kippen echt een rol…bij mensen ook hè?
Groet,
Jaap
Beste Jaap,
Ja, dat is toeval denk ik. Ik denk dat het er niets mee te maken heeft. En het leuke is, dat kan ik als vrouw zeggen, maar jij als man zou dat weer niet mogen zeggen. Zo ingewikkeld is dat vrouwvraagstuk wel.
Ik ben enorm ambigu als het gaat om het man-vrouwverschillen en vrouwtypische kwaliteiten voor organisaties. Verschil is er, en soms is dat verschil heel erg leuk, soms is het heel ingewikkeld. Ik kan me nog herinneren dat wij in een opdracht zaten waarin we er samen enorm in verstrikt raakten, terwijl wij in onze samenwerking er normaal gesproken helemaal geen last van hebben. De wijze waarop we er beiden machteloos in werden, het allebei niet wilden, maar door context en medespelers wel in terecht kwamen, is denk ik wel het meest ingewikkelde man-vrouwdingetje geweest waar ik ooit in terecht gekomen ben.
En ja, als vrouw kijk ik anders en vrouwen nemen vast andere besluiten en besluiten anders dan mannen. Maar om ons op basis daarvan nou specifieke organisatie- of managementkwaliteiten toe te kennen? De boeken die daarover geschreven worden vind ik echter vaak cliché. Wat een gezeur in het uitvergroten van de godin in mij, mijn vrouwelijk leiderschap, mijn verbindende kracht. Yuk. Heb je wel eens te maken gehad met mijn hormonen? Nou, laat ik je vertellen dat dat een heel andere kant van mijn vrouwelijk leiderschap laat zien.
En vrouwen onder elkaar zijn niet fijn hoor. Een mysterie voor jullie mannen misschien, keiharde kattekoppen naar elkaar. Persoonlijk leidrerschap in een vrouwengroep, daar zouden eens boeken over geschreven moeten worden.
Ik vind het het leukst als mannen en vrouwen samen komen tot mooie dingen, juist omdat ze verschillen en elkaars verschil kunnen benutten. Dan wordt het leuk.
En waarom ik dus denk dat het toeval is dat een vrouw tot deze conclusie komt? Omdat ik denk dat er andere factoren zijn vrouw-zijn een dominantere rol hebben gespeeld. De publieke druk bijvoorbeeld. De politieke aandacht. Het succesvolle verzet van de postbodes. De feitelijke mislukking van de negen distributiecentra waar deze organisatie niet omheen kan, waar wat mee moet gebeuren en wat gebruikt kan worden als argument om wat anders niet te doen. Dat soort dingen.
Nou ja, en misschien heb je ook wel een beetje gelijk. Vrouwen zijn goed in zien dat de boel in scherven is gevallen, die scherven opvegen en daar dan niet moeilijk over doen. Dat is dan misschien weer wel een relevant verschil.
Groet,
Leike
